Frank Bunker Gilbreth ve Lillian Moller Gilbreth
Frank B. Gilbreth (,1868-1924)Taylor'un çalışmasını oldukça genişletti.Gilbreth'im temel katkısı,bir işin gerçekleştirilmesinde temel hareketlerin tanımlanması,analizi ve ölçülmesinde oldu.Bir işçinin bir işi yapmasındaki hareketleri "ulaş,yakala,taşı" v.b. şeklinde sınıflandırarak ve filme alarak ,Gilbreth değişik şartlar altında her bir temel hareketi gerçekleştirmek için gerekli ortalama zamanı ölçtü.Bu durum, ilk defa, iş yapılmadan önce işlerin tasarlanmasına ve iş için gerekli sürenin öğrenilmesine olanak verdi.Bu,endüstri mühendisliğinin sanat'a dayanan bir meslek olmaktan çıkıp bilim' e dayanan bir meslek haline gelmesinde temel bir adımdı.
Frank'ın eşi Dr. Lillian Gilbreth,mühendislik mesleğine insan refahı ve insan ilişkilerinin önemli olduğu anlayışını getirmesi ile tanındı.Brown üniversitesinden psikoloji dalında doktora derecesine sahip Dr.Gilberth ,kocası Frank Gilberth'le eşit ortak olarak,endüstri mühendisliğinin temel kavramlarının geliştirilmesinde katkılarda bulundu.Dr.Gilbreth uzun yaşamı (1875-1972) boyunca endüstri mühendisliğinin doğuşuna,büyümesine ve olgunlaşmasına tanık oldu.Dr.Gilbreth Mühendisliği First Lady'si ,Yönetimin ilk elçisi olarak tanındı.Dünyadaki birçok meslek,örgüt ,üniversite ve hükümetten çok sayıda onur madalyası ve ödül aldı.Amerikan Ulusal Mühendislik Akademesi'ne üye olarak seçilen ilk kadın oldu.[Endüstri ve Sistem Mühendisliğine giriş kitabı]
Henry Gantt ( 1861-1919)
Henry Gantt günümüzde proje yönetiminde kullanılan gantt şemalarını 1910 yılında keşfeden amerikalı makina mühendisi ve yönetim uzmanıydı.
*1893 yılına kadar Fredercik Taylor ile Midvale Steel ve Bethlehem Steel şirketlerinde birlikte çalışmıştır.
*Sonraki kariyerinde yönetim uzmanı olarak görev almış,1910 yılında Gantt şemalarını keşfetmiştir.
*Ücret ödemesinin iş ve teşvik primi sistemini ve işçi etkinliği ve verimliliği ek ölçüm metotları sistemini tasarlamştır.
*Yaptığı çalışmalar neticesinde Amerikan Makina Mühendisleri odası tarafından onur ödülüne layık görülmüştür.
*Gantt şeması günümüzde önemli bir yönetim aracı olarak kabul edilir,işin planlama ve kontrolü için grafiksel çizelgeleme imkanı sunar,Gantt şemasının modern varyasyonu PERT'dir.
*Görev ve teşvik primi sistemi:Çalışanların iş performasına göre bu sistemi ilk defa yapılandırdı.
*Henry Gantt işletmelerin toplumun refah yükümlülüğünü üstlendiğini düşünüyordu.
*1916 yılında yayınlanan Work,Wages and Profits kitabında iş atölyesi ortamında işlerin çizelgelemesini tartışmıştır.O gün içinde bitirilecek işlerin listesinin çalışanlara emredilmesini önermiştir.Ayrıca karmaşıklığın önlenmesi için faaliyetlerin koordineli bir şekilde yürütülmesinin gerekliliğini savunmuştur.Bununlu birlikte pratik olmayan kullanışsız çizelgelerin,çok iyi bir çizelge planı olmasına rağmen işe yaramaz olduğunu belirtmiştir.
*1919 yılında yayınlanan "Organizing for Work kitabında Gantt şemaları için 2 prensip sunmuştur
işlerin tamamlanması için gereken zaman süresiyle faaliyetleri ölçün
grafik üzerindeki boşluklar bu süre içinde yapılması gereken faaliyet süresi olarak kullanılabilir
*Henry Gannt'dan önce çizelgeleme üstüne çalışan bir bilim adamı daha vardı Karol Adamiecki.Adamiecki bu konudaki çalışmasını 1896 yılında gerçekleştirirken Gantt ise 1903 yılında yapmıştır.Gantt çalışmasını hazırlarken Adamiecki'yi referans olarak almıştır.Bazı kaynaklarda Gantt'ın ufak tefek değişikliklerle Adamiecki'nin çalışmasını ingilizceye çevirdiği belirtilir.Adamiecki'nin yeterince tanınamamasının sebebi çalışması kendi öz dilinde polonyaca ve rusça yayınlamasıdır.
[ingilizce wikipedia]
Walter Andrew Shewhart (1891-1967)
Walter Shewhart, 1891- 1967 yılları arasında yaşadı. Shewhart, toplam kalite yönetimi alanında liderlik görevini üstlenen W.Edwards Deming ve Joseph M. Juran’ın istatistiksel düşünme yönünden etkilendiği kişidir. Walter A. Shewhart 1920ve 1930’lu yıllarda Bell labaratuvarlarında çalışan bir istatistikçi
idi. Onun “fabrikasyon ürünlerin kalitesinin ekonomik kontrolü “ adlı kitabı istatistikçiler
tarafından fabrikasyon imalatı kalitesinin geliştirilmesi çabalarında , dönüm noktası olan bir katkı
olarak kabuledilir. Shewhart imalatın her aşamasında değişimlerin var olduğunu , fakat numune
alma, olasılık analizleri gibi bazı basit istatistiksel tekniklerin uygulanması ile bu değişiklililerin
yapı ve nedenlerin anlaşılabileceğini göstermiştir.
Shewhart’ın teknikleri bir proses’e ne zaman müdahale etmek ve ya etmemek
gerektiğinin tanımlanması ile işlemler sürecinin kontrol altında tutulabileceğini öğretmiştir. Her
görevin yerine getirilmesinde oluşabilecek tesadüfü limitlerini tanımlamayı başaran shewhart,
sadece bu limitlerin aşılması halinde sisteme müdahale edilmesi gerektiğini savunmuştur.
İşçilere yaptıkları işin gidişatını izleme ve ne zaman kontrol limitlerinin dışına çıkılarak
muhtemelen kalitesiz üretim yapılabileceğini önceden görme imkanı sağlayan kontrol kartlarını
geliştirerek üretim performansının zaman içinde yakından izlenmesini mümkün kılmıştır.
Shewhart’ın istatistiksel süreç kontrol ve istatistiksel kalite kontrol alanında yazdığı iki önemli kitabı bulunmaktadır:
· Economic Control of Quality of Manufactured Product, 1931.
· Statistical Method from the Viewpoint of Quality Control.
[http://www.sobiadacademy.net/sobem/e-yonetim/toplam_kalite/gurular/shewart.htm;
http://www.bilimselkonular.com/index.php/component/content/article/990.pdf]
Peter Ferdinand Drucker (1909-2005)
*1945’te General Motors’u inceledi ve sonucunda 1950’de “İşletme Kavramı”başlıklı çığır açan kitabı basıldı.
*En önemli metni “Yönetim Uygulaması” 1954’te yayımlandı. Bu çalışmasında işletmeleri masaya yatırdı. Özetle yönetimin bir bilim ya da sanat değil, bir meslek olduğunu gösterdi. 21 yıl boyunca New York Üniversite’sinde hocalık yaptı. O kadar popülerdi ki, dersleri spor salonunun yanında yüzlerce sandalyenin sığabileceği bir mekanda yapılıyordu. 1975’ten itibaren 20 yıl Wall Street Journal’da aylık köşe yazarlığı yaptı.
*Drucker’in yazdığı kitaplar akademik kaynak olarak kullanılmadı. Oysa 37 dile çevrilen 38 kitap ve çok sayıda makale yazdı. Akademik çevrelerin ürettiği gerekçe lineer olmayan bir yaklaşımı olması ve çalışmalarının ölçümlere dayanan araştırmalar içermemesi diye özetlenebilir. Tipik yönetim danışmanı kalıbına hiçbir zaman uymadı. Ev-ofisinden çalışırdı ve asla bir sekreteri olmadı. Telefonlarını hep kendi açardı.
*1940’larda, organizasyonların temel prensiplerinden olan, sorumluluğun dağıtılması fikrini ilk o tanıttı.
*1950’lerde işçilerin yok edilmesi gereken mükellefiyetler değil, değerler olduğunu ilk o dile getirdi. Şirketin sadece kar makinesi değil, çalışana güven ve saygı üzerine kurulu bir insan topluluğu olduğu görüşünü üretti İlk kez o, yeni pazarlama kafa yapısında basit bir kavram olan “müşterisiz iş yoktur”u açıklığa kavuşturdu.
*1970’lerde, bilginin Yeni Ekonominin asıl sermayesi olduğunu yazan yine Drucker oldu.
*1980’lerde kapitalizim ve iş dünyası hakkında ciddi şüpheler edinmeye başladı. İşletmelerin toplumların yaratılması için ideal yer olmaktan çıktığını, bireysel çıkarların eşitlikçi prensiplere karşısında her zaman galip geldiği bir yer olduğunu söylüyordu. Amerikan iş dünyasının en önemli eleştirmenlerinden biri oldu. Yöneticiler imparatorluk kurmakla uğraşırken fazla personel ve etkisiz bir sürü asistanların oluşuna karşı çıktı. Onu en çok kızdıran işletmelerin işten çıkarmalarda elde ettikleri büyük kazançlardı: “Bu ahlaki ve sosyal olarak affedilemez. Bunun için çok büyük bedel ödeyeceğiz.”
*Herkesin hoşlanmadığı çıkışlar yapmaya bayılıyordu, örneğin; 1984’te bir tepe yöneticinin en düşük maaş alan işçinin 20 katından fazla maaş almasının doğru olmayacağını ilan etti. Drucker, kapitalizm aç gözlülüğü performans kadar hızlı ödüllendirdiğini savunurken, onun bu eleştirilerindinden hoşlanmayan ve giderek sayıları artan bir danışmanlar topluluğu oluştu. Drucker’ın zamanının da modasının da geçtiğini söylemeye başladılar. Birçoğu pazarlama fantastiği yeni nesil gurular türedi. Popüler kitaplar yayınladılar, konuşma turlarına çıkıp zengin oldular. Yeni nesil yönetim guruları Drucker’ı gölgede bırakır oldu. Drucker ilerleyen yıllarda dikkatini ve çalışmalarını kar amacı gütmeyen işletmelere yönlendirdi.
Birkaç öğretisi:
Liderlik üzerine: Hiçbir zaman “ben” diye düşünme ve söyleme. “Biz” diye düşün ve konuş. Etkin liderler sadece organizasyonun güvenine sahip oldukları için otoriteye sahip olduklarını bilirler. Organizasyonun ihtiyaç ve imkânlarının kendi ihtiyaçlarından önce geldiğini anlarlar.
Yetenek üzerine: Yönetimin iki ana görevi yeteneği çekmek ve tutmak haline geldi. Bilgi çalışanlarının birçok seçeneği var; gönüllüler olarak muamele görmeli ve yönetilmeliler. Kişisel başarı ve kişisel sorumlulukla ilgilenirler. Devamlı öğrenme ve eğitim beklerler. Saygı ve otorite isterler. Bunları onlara sağlayın.
Çalışma üzerine: Sorunlara değil imkânlara odaklanın. Sorun çözümü zararı engeller, ama imkânları kullanmak sonuç üretir. Gerçek bir kriz olmadan sorunlar yönetim toplantılarında imkânlar incelenip ele alınmadıkça tartışılmamalıdır. Değişimi bir fırsat olarak kullanın ve bir tehdit olarak görmeyin.
Karar verme üzerine: Her karar risklidir. Karar, kaynakları bilinmeyen ve belirsiz bir geleceği sunma taahhüdüdür. Eğer kararın gerekli olduğunu, sorunları açıkça ifade etmeyi ve doğrudan başa çıkmayı, sonunda uzlaşma yapmanız gerektiğini biliyorsanız, riskler en aza indirgenebilir.
Organizasyon üzerine: Etkin organizasyonlar kendilerini tatmin etmek için değil, müşteri ihtiyaçlarını karşılamak için vardır. Liderler organizasyonu oluşturan çalışanların kendilerini sürekli yenileyebilecek şekilde dışarı odaklanmasını sağlamalıdır.[türkçe wikipedia]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder