Endüstri Mühendisliği’nin Geleceği

EM mesleğini gelecek yıllarda kötü olarak etkileyebilecek bir durum doğal kaynakların gün geçtikçe azalıyor olmasıdır.Su,enerji (benzin,doğalgaz) gibi kaynaklarının gelecek 50 yıl içinde günümüze göre büyük düşüş gösterebileceği öngörülüyor.Bu durumda kaynak yönetimi gibi bir konu da EM’nin ilgi alanına giriyor.Kaynaklar derken doğal su,ham petrol gibi kaynaklardan bahsediyorum.





Gelecekte size şu an fantezi gibi gelebilir insansız fabrikalardan bahsediliyor.Bilgisayar bütünleşik imalat ve yapay zeka inanılmaz bir hızda ilerliyor.Her geçen gün yeni teknolojiler ortaya çıkıyor.Sibernetik,davranış teorisi,kontrol teorisi,büyük ölçekli sistemler,toplam sistem tasarımı,toplumsal sistemler gibi konular bir kitapta EM’nin geleceği olarak nitelendiriliyor.(Endüstri ve sistem mühendisliğine giriş kitabı sf 18) Globalleşen dünyada internet sayesinde teknolojiler çok çabuk yayılıyor.Böyle bir durumda ülkemize böyle bir teknolojinin gelmesi çok uzun sürmez sanırım.50-60 yıl sonra insansız tamamen zeki sistemlerle çalışan fabrikaları ülkemizde görürseniz hiç şaşırmayın.Konuya rekabet açısından bakacak olursak böyle bir teknolojiyi ülkemize getiren bir işletmeden sonra diğerleri de böyle bir sistemin oluşturulması için geç kalmayacaklardır.Tabii burada tartışılması gereken birçok problem var.İnsan faktörü ne olacak?.Milyonlarla işçi,çalışan,mühendis işsiz mi kalacak.Şahsen insan faktörünün göz ardı edilemeyeceğini düşünüyorum.Biraz fantezi gibi gelebilir mühendisler gelecekte home Office tarzı bir çalışma yapabilir.Peki çalışan işçiler ne olacak.O konuda en büyük problem olsa gerek.Bildiğiniz gibi çağımız artık bilgi çağı olmaya başladı.İşçilik,marangozluk mesleği tarih olabilir mi bu konu çok tartışılabilir.İşçi sayısının büyük ölçüde azalacağını tahmin ediyorum.Bu zeki sistemleri,makinaları idare edebilecek insan sayısının da artacağını tahmin ediyorum.Bilmiyorum belki de o zamanlar başka iş alanları ortaya çıkacaktır.Dünya çok hızlı değişiyor.


Bunların yanı sıra yapay zeka konularına değinmek istiyorum.Yapay zeka teknolojileri endüstriyel alanlardaki problemler için ilaç olabilir.Yapay zeka teknolojileriyle oluşturulan programlar –akademik yayınlarda incelenirse- diğer metodlara,programlara göre daha kesin ve verimli sonuçlar veriyor.Bu teknolojilerin en önemlileri yapay sinir ağları,genetik algoritmalar,bulanık mantık…Yakın gelecekte yapay zeka teknolojileri işletmelerde klasik metotların yerini alacaktır.Mesela bir konu ele alalım talep tahmini.Talep tahmininde kullanılan programların çoğu regresyon analizi gibi bir metodu kullanır.Yapay sinir ağı teknolojisiyle oluşturulan bir program klasik metoda göre daha verimli sonuçlar verecektir.Bu tip konular,örnekler hakkında çok sayıda yerli yabancı akademik yayınlar mevcut.Yapay zeka teknolojilerinin ayrıntısına başka bir yazıda değinirim.


Biz böyle bir geleceği görebilir miyiz orası tartışılabilir,torunlarımız belki de çocuklarımız böyle bir gelecekle karşılaşacaklardır.Jules Verne bir romanında Ay’a yolculuk’tan bahsediyordu.1800 lü yıllarda böyle bir durumu imkansızdı.Şu an bize yukarıda anlattıklarım imkansız gibi gelebilir ama 100 sene sonrasını bırakın yarın ne olacağını bile tahmin ediyoruz.