bütünleşik üretim planlama-araştırma

Bütünleşik üretim planlama ya geçilmeden önce master ana üretim planlama’dan gelen periyotlara göre talep bilgileri sisteme girilir.Bütünleşik üretim planlama, işçi kiralama,işçi çıkarma,fazla mesai,fason,stok düzeyi,backorders(sipariş iptali) kararlarını vermek için uygulanır.Bütünleşik üretim planlama orta dönemli planlamayı kapsar bazı kaynaklarda bu dönem 2-18 ay,3-18 ay,12-24 ay olarak belirtilir.
Yani dönem süresi olarak kesin bir bilgi yok akademik kaynaklara bakılırsa.Bütünleşik üretim planlama problemlerinin çözümünde çeşitli yöntemler kullanılır.Bunlar deneme-yanılma,doğrusal programlama,basit tablo kullanımı ile hesaplama,transport metodu,regresyon analizleri,simpleks metot,sezgisel,computer search gibi yöntemler hatta bazı akademik yayınlarda yapay zeka tekniklerinin genetik algoritma,bulanık mantık gibi yöntemlerin de kullanıldığını gördüm.Bilgisayar üzerinde bütünleşik üretim planlama problemlerinin çözümü genelde excel üzerinden yapılıyor.Özel yapay zeka teknikleriyle çözümü için C++ dilinde programlar yazılmış.Tabii ki bunlar akademik çalışmalar haliyle teorik olarak ilerliyor.İşletmelerde erp pakedi kullananlar erp paketleriyle çözüyorlar,kullanmayanlar excel de makro oluşturarak çözüme gidiyorlar.Şunu da belirteyim bütünleşik üretim planlama üretim yönetimi ve planlama konusunda önemli bir fonksiyondur.Yukarıda belirttiğim işçi kiralama,fazla mesai yapma gibi kritik kararlar bütünleşik üretim planlama ile verilir.Her şirketin bütünleşik üretim planlama fonksiyonunu doğru ve etkin bir biçimde kullanması çok kritik bir problemdir.Yapılacak hatalar şirketin önemli konularda yanlış kararlar vermesine yol açar.ERP paket programları tabii ki güvenilir araçlardır,eğer planlamanın girdileri doğru bir şekilde sisteme girilirse,parametreler doğru bir şekilde ayarlanırsa,bütünleşik model doğru bir şekilde kurulursa şirket planlama konusunda başarıya ulaşır.

Dilerseniz Tayland’da bir üretim fabrikasında yapılan bir örnekle konuyu daha da derinleştirelim.


Vaka Analizi (Case Study)

Bu çalışma Tayland’da orta ölçekli bir şirketde gerçekleştirilmiş.Şirket için optimal bir Bütünleşik üretim planlama modeli kurulmuş.Mühendisler problemin çözümüne geçmeden önce veri toplama gerçekleştiriyorlar.Bu aşamada yıl başına stok tutma maliyeti ürün maliyetinin %20 30 u olarak tahmin edilmiş.İşçi kiralama maliyetleri geçici çalışan işçiler üzerinden hesaba katılmış.Tayland’da yasalar gereği sözleşmeli işçiler için öyle durup dururken sen çık diyemiyorsun  İşçi sendikalarının da bu ülkede ne kadar etkili olduğunu görebilirsiniz aynı bizde olduğu gibi.Ayrıca tahmin edilen değerler üzerinde etkiyi ölçmek için duyarlılık analizleri yapılmış.

2.aşama olarak bütünşelil üretim planlama modeli excel üzerinde makro programlı ile formüle ediliyor.Şirketin her bir ihtiyacına göre modelde belirtilen kısıtlar üzerinde oynamalar yapılıyor.

3.aşamada çözümler kıyaslanıyor ve en iyi optimal çözüm belirleniyor.

Son aşamada bulunan model uygulanıyor.

1.aşamaya yeniden dönelim ve ne tip verilerin toplandığına kısaca bir bakalım.

*Planlama süreci 12 aydır.
*Günlük çalışma zamanı 8 saat
*İzin verilen fazla mesai saatleri normal ve tatil günleri için 2 ve 8 saattir.
*Üretim hattında çalışan sözleşmeli kalıcı işçilerin en küçük ve en büyük sayıları 600 ve 1100 dür.Geçici işçilerin sayısı en çok 500 olmalıdır.
*Bütün işçilerin adam başına üretim oranları 5 birimdir.
*emniyet stoğu yoktur.
*izin verilen stok seviyesi limitsizdir.
*maksimum fason birim sayısı limitsizdir.
*aylık ortalama sözleşmeli işçilerin ücreti 5500 Baht (tayland para birimi) dir.
*geçici işçilerin ücreti günlük ortalama 162 baht dır.
*Geçici işçiler Tayland yasalarına göre 4 aydan daha fazla kiralanamaz.
*bir geçici işçinin ortalama kiralama maliyeti 1200 baht dır.
*geçici işçilerin işten çıkarılma maliyetleri önemsiz kabul edilmiştir.
*birim başına aylık ortalama stok tutma maliyeti 200 baht dır.
*adam başına fazla mesai maliyetleri normal ve tatil günleri boyunca 34.38 ve 45.83 baht dır.
*birim başına fason maliyeti 300 baht dır.
*ilk periyotda başlangıç stok miktarı sıfırdır.
*dönem sonu stok miktarı sıfırdır.
*güncel 600 sözleşmeli işçi tutuluyor başlangıçta.
*şirket 3 periyot önce 150,2 periyot önce 150 ve 1 periyot önce 100 geçici işçi kiralamıştır.Bu işçiler dönemin başında kiralanmıştır.
*

2.aşamada modelin doğrusal programlama modeli kuruluyor minZ=…. Gibi

bu model excel üzerinde formüle ediliyor.Tabii burada geçici işçiler,sözleşmeli işçi sayısı,üretim,stok,fazla mesai ile ilgili bazı kısıtlar da hesaba katılıyor.şirketin bu kısıtları göz önüne alması gerekiyor.

3.aşamada excel e girilen bilgiler makrolar oluşturularak çözüm elde ediliyor.Çıktı olarak işgücü planı,üretim planı ve maliyetler bulunuyor.

4.aşamada son olarak elde edilen çözüm şirketin kullandığı eski bütünleşik üretim planlama modeli ile karşılaştırılıyor ve uygulamaya geçiliyor.

Tabii ben burada case study nin kısa bir özetini paylaştım dileyenler Aggregate Production Planning Using
Spreadsheet Solver: Model and Case Study Atthawit Techawiboonwong and Pisal Yenradee 2002 ScienceAsia dergisinden detaylara ulaşabilir.

Bunların dışında yaptığım google aramalarında bedava olan bir excel bütünleşik üretim planlama çözücüsüyle karşılaştım.Bu hazır excel şablonu üzerinden taleplerinizi girdiğiniz zaman bütünleşik üretim planlama çıktılarını otomatikman elde ediyorsunuz.excel şablonuna ulaşmak için tıklayınız

Ben bu konuda daha detaylı bilgi edinmek istiyorum ingilizcem de iyi diyorsanız aşağıdaki akademik makalelere bakmanız sizin için faydalı olacaktır.

A robust optimization model for stochastic aggregate production planning  

Aggregate Production Planning Using Spreadsheet Solver: Model and Case Study

Aggregate production planning with workforce transferring plan for multiple product types

A goal programming model for aggregate production planning with resource utilization constraint