Üretim Sistemi : Açık bir sistem olup girdiler dönüştürme süreçlerinden geçirilerek çıktılar haline getirilir.Girdiler üretim yönetimi açısından şu şekildedir: 1.Malzeme 2.İşçilik 3.Sermaye 4.Enerji . Çıktılar: ürün,yarı mamul,yan ürün ve hizmetlerdir.Üretim sistemi,şirket organizasyonel yapısının bir parçasıdır ve pazarlama,satış,finans,insan kaynakları,satınalma gibi firmanın diğer işlevsel alanlarında verilen kararlardan etkilenir.
Ürüne uygulanan stok politikasına göre geleneksel üretim sistemlerini sınıflandırma
Stok için üretim ( make-to-stock) : Müşteri eğer alacağı ürün tipi itibariyle ön imalat süresini ve montaj süresini bekleyemeyecek durumdaysa,bu durum stok için üretim'e uygundur.Bu tür üretimler:civata,somun gibi çok sık kullanılan parçaların üretiminde veya çimento,kömür v.b. ürünlerin üretiminde görülmektedir.
Sipariş için üretim (make-to-order) : Bazen müşteri ürün üzerinde mutlaka bir özelleştirmeye gereksinim duyuyor olabilir ve üretim için geçecek toplam süreyi beklemeyi göze alabilir.Bu durumda yapılabilecek üretim,sipariş için üretim olup,bu üretim tipinde elde salt hammadde stoğu bulunur ve ilk önce bunlar işlenir.
Siparişe göre son işlemler (assemble-to-order) : Bu üretim tipinde ana parçalari,alt montaj grupları (özellikle farklı ürünlerde kullanılabilir olanlar ) ve opsiyonel ( satışa bağlı ) parçalar üretilir veya satınalmayla stoklanır.
Ürün çeşidi ve üretim miktarına göre sınıflandırma
Proses tipi üretim : İmalat sürecini oluşturan malzemenin akışkan olduğu üretim şeklidir.Bu üretim tipi için kimya sanayii (örneğin deterjanlar) ve sıvı ürünlerin imalatı (örneğin meşrubat) birer örnektir.
Kitle üretimi ( mass production ) :Üretilen ürünler için üretim hatlarının kurulduğu,aynı tip ürünün kitleler halinde çok büyük miktarlarda üretildiği üretim şeklidir.
Parti üretimi ( lot production) :Kısıtlı miktarlarda üretim sözkonusudur ancak çok çeşit veya aynı malın farklı seçenekleri vardır.Bu durumda her partide aynı tür mal üretilir;ürün tipi değiştiği zaman başka bir partinin üretimine geçilmiş olur
Proje tipi üretim : Ürün tasarımı tümüyle müşterinin isteği doğrultusunda gerçekleşmiştir.Gerekli malzeme,ekipman ve tezgah üretim alanına getirilir.Gannt diyagramları,CPM ve PERT tipi bir üretim planlama sözkonusudur.
Sürekli ( seri) üretim : Yüksek miktarlarda üretilen ama düşük düzeyde çeşitlilik gösteren ürünler için uygulanan üretim şeklidir.
Aralıklı üretim: Bu tip üretim sistemlerinde belirli bir siparişi ya da sürekli talebi karşılamak için benzer veya aynı cinsten ürünler,partiler halinde üretilir.
Sipariş tipi üretim : Küçük miktarlarda üretilen ama yüksek düzeyde ürün çeşitliliğini içeren belirli siparişleri karşılamak üzere yapılan üretimdir.
Üretim sürecine göre sınıflandırma
Sipariş tipi atölye ( Job Shop ) : Bu tip üretimde daha çok genel amaçlı takım tezgahları kullanılır.Sisteme giren farklı siparişler,makinalardan boş olanlarda veya boş yoksa makinalar arkasında kuyruğa alınmak yoluyla üretime sokulur.
Akış tipi atölye ( flow shop ) :Bu sistemde,sisteme giren birimler ardışık olarak aynı sıradaki etkinlikler ile üretilir.Bir yandan hammadde ve yarı ürün olarak alınan malzemeler,hattan işlemleri tamamlanmış veya ürün durumuna gelmiş olarak ayrılır.
Sabit konumlu atölye : Bu sistemde ürün sabit olup her türlü üretim etmeni ürünün yanına getirilir ve üretim bu noktada gerçekleştirilir.Gemi,köprü,tünel gibi inşaat işleri bu tür atölye tipine örnektir.
Çağdaş Üretim Sistemleri
Hücresel üretim ( grup teknolojisi) : Sistem içinde benzer imalat karakteristiklerine sahip belirli parça gruplarının ( parça ailelerinin ) ayrı yerlerde imalat için işlem,insan ve makina gruplarının oluşturduğu sistemdir.
Bilgisayarla bütünleşik üretim sistemleri : Tüm imalat işlevlerinin bilgisayar aracılığı ile bütünleştirilmesidir.CNC,CAD,CAM,CAE,CAQ gibi birçok gelişmiş imalat teknolojisini içermesinin yanısıra,salt yeni ve gelişmiş bir teknoloji değil,tüm imalat süreci için yeni bir irdeleme yaklaşımıdır.
Tam zamanında üretim sistemi ( just in time production ) : Japon Toyota firmasının düzgün üretim akışı sağlamak amacıyla geliştirdiği yaklaşıma verilen terimdir.Bu yaklaşımda amaç ; ürün ya da süreçte sürekli iyileştirmeler yapma çabasının yerleştirilmesidir.En önemli özelliği stok düzeylerinin azaltılmasında yatmaktadır.
Esnek üretim sistemleri (flexible manufacturing systems ) : Bir merkezi kontrol sistemi ile birbirlerine bağlanmış bir grup sayısal kontrollü tezgah,otomatik taşıma (AGV) ve depolama donanımı ile yapılan üretim sistemidir.Değişik bir parça işlendiğinde her seferinde hazırlık süresini en aza indirmek ana karakteristiğidir.
Optimum üretim teknolojisi : Bir işletmedeki tüm iş merkezleri için öncelik ve kapasite kısıtlarını gözönüne alarak optimuma yakın ve iş çizelgelerini hazırlar.Bu sistemde amaç ; kritik ( darboğaz) tezgahların kullanımını enbüyükleyerek üretim miktarını artırmak,buna karşılık süreç içi stok düzeyleri ile tezgah hazırlık sürelerini enazlamaktır.[ Üretim Planlama ve Kontrol kitabı ;Mehmet Tanyaş,Murat Baskak ]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder