26 Nisan 2013 Cuma

Zamana karşı yarış




Saliseler saniyeleri,saniyeler dakikaları,dakikalar saatleri kovalar durur.Termin tarihleri bir tarafta;girdileri (insan,malzeme,makine) kısıtlar (zaman,kapasite,enerji vs...) altında (?)  çıktıya dönüştüren  sistem (üretim,hizmet, v.s.)  diğer tarafta çatışır dururlar.Maç artık doldur boşalt sistemine  dönmüştür ; son dakikalar oynanıyordur.Bütün bu etmenler 480 saatin içinde kendine yer ararlar.Zaman kısıtı size dar  geldiğinde cebinizden daha çok para çıkar ; çalışanlara mesai ödemesi yaparsınız.Keşke her işimi 480 saatin içinde bitirebilseydim diye hayal eder durursunuz.Aslında Endüstri Mühendisliği genel anlamda zamanı etkin yönetmeyle ilgilenir.Zamanı yenemezsen verimli olamazsın.Bütün kurgu  (iş etüdü,yalın üretim,seri üretim,proje yönetimi,6 sigma,MRP, v.s. )  zamanı yenmek üzere kurulur .

Sistemin çarkları her zaman  düzgün dönmez ; dönmek zorunda değil aslında.Herşey mükemmel işleseydi Endüstri Mühendisliği anabilim dalı Makina Mühendisliğinin altından kırılıp ortaya çıkmazdı.Sistemde gözlenen her bir sorun aynı zamanda bir iyileştirme fırsatıdır.İyileştirmenin sonu olamaz.Toyota  sürekli iyileştirmeden vazgeçseydi  hisse değeri son 3 yıl içinde   67 usd 'den  115 usd ' e yükselemezdi.Sistemde yapılan her  iyileştirme bir sinerji oluşturarak maliyetleri düşürür ; sonuçta net kar yükselir.

Üretim sistemleri zincirleme bir dizi operasyonlardan oluşur.Zincirin bir halkasında oluşacak zayıflık (aşırı stok,makina durması,düşük verimlilik,hat denge kaybı v.s.)  kelebek etkisi oluşturup sistemi eksi yönde (üretim adetlerinin azalması,siparişin ertelenmesi,fazla mesai,maliyetlerin artması v.s. ) etkileyebilir.Kısacası sistem sinerjisini kaybetmeye başlar.Bu duruma verilebilecek en kolay örnek ; fazla mesai sonucunda çalışanların kısa vadeli  motivasyonlarını kaybetmesidir.

Sonuç olarak sistem bileşenleri,etmenleri,operasyonları ile zamana karşı mücadele eden yaşayan bir olgudur.Sistem kendini gerektiğinde güncellemeli;virüslere karşı kendini koruyabilmeli ; kendini formatlamaktan  da mümkün mertebe kaçınmalıdır.